CISCO Network Level နဲ႕ Router ရဲ႕ အလုပ္လုပ္ပံုအေၾကာင္း

RFF : Knowledge Bridge

Cisco Network တခုကို စတင္၍ Setup လုပ္ၿပီဆိုပါက မိမိအသံုး ျပဳေသာ Network Level ဘယ္ေလာက္တြင္ ရွိႏိုင္မလဲဆိုတာကို သိရွိဖို႔ အတြက္ Cisco Three layer hierarchical design model ကို သိထားရန္ လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ The Hierarchical Network Model လို႔ လူသိမ်ား ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ -

The Hierarchical Network Model မွာ Access Layer, Distribution Layer နဲ႔ Core Layer ဆုိၿပီး Layer 3 ခုျဖင္႔ အလြယ္တကူ သတ္မွတ္ထားတယ္။

Access Layer

ပထမဆံုး Layer ျဖစ္တဲ့ Access Layer အေနနဲ႔က End Devices ေတြ ပါ၀င္ပါမယ္။ PCs , Printer , IP phone ေတြ ပါ၀င္ၿပီး Switches, Bridges, Hubs and Wireless access points ေတြပါ ထည့္စဥ္းစားလို႔ ရပါတယ္။ Cisco Switch ေတြ အမ်ားဆံုး အလုပ္လုပ္တဲ႔ေနရာပါ။

Distribution Layer

ဒုတိယ Layer ျဖစ္တ့ဲ Distribution Layer မွာေတာ့ access layer နဲ႔ အေပၚဆံုး core layer အတြက္ Transmitted လုပ္ႏုိင္တ့ဲ Devices ေတြ အမ်ားဆံုး ပါ၀င္ပါတယ္။ အဲဒီမွာေတာ႔ network traffic ကုိ Control လုပ္မဲ႔ policies ေတြ၊ Broadcast domains ေတြ ပါ၀င္ၿပီး Virtual LANs (VLANs) နဲ႔ access layer အၾကား Routing လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ အသံုးျပဳတဲ႔ Devices ေတြ အမ်ားဆံုး ေနရာယူပါတယ္။ Cisco Router ေတြကို ဒီေနရာမွာ အသံုး ျပဳၾကပါတယ္။

Core Layer

အေပၚဆံုး Layer ျဖစ္တဲ့ Core Layer မွာေတာ႔ ROUTER ေတြ၊ High-speed backbone ေတြနဲ႔ Internetwork ေတြပါ ပါ၀င္လာပါတယ္။ Distribution layer devices ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး Internet resources ကို High-speed လုပ္ေဆာင္ၾကပါတယ္။

Router ကို စတင္ခ်ိတ္ဆက္ဖို႔အတြက္ သိရွိသင့္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား

Cisco Router မ်ားႏွင့္ Switch မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းထိန္းခ်ဳပ္ထား ေသာ ISO (Internetwork Operation System) ျဖင့္ မူပိုင္ Operation System တစ္ခု ပါ၀င္ပါတယ္။ ထို ISO သည္ Command-Line Interface (CLI)ကို အသံုးျပဳၿပီး Security ႏွင့္ hardware Interface မ်ားအတြက္ စီမံ ခန္႔ခြဲလုပ္ေဆာင္တဲ့ အလုပ္ကို ျပဳလုပ္ပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ Routing, Switching ေတြ Internetworking ေတြနဲ႔ Communication Features ေတြကို ေထာက္ပံ့ထိန္းခ်ဳပ္ေစဖို႔အတြက္ပါ။

အေရးႀကီးတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကေတာ့ -

 Device တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုကို Hight Speed traffic နဲ႔ ဆက္သြယ္ ေစႏိုင္ျခင္း

 Network Protocol လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ေထာင္ပံ့သယ္ယူပို႔ ေဆာင္ေစျခင္း

 Security ေတြကို ထည့္သြင္းႏိုင္ၿပီး Network အတြင္းရွိ Access မ်ားကို လိုအပ္သလို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ေစျခင္း

 မလိုအပ္ေသာ Network Ports မ်ားကိုလဲ ပိတ္ဆို႔ထားႏိုင္ျခင္း

 Network ႀကီး တစ္ခုလံုးရဲ႕ Network Source စြမ္းအားကို ကူညီ ေထာက္ပံ့ႏုိင္ျခင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

Cisco Router ကို စတင္ခ်ိတ္ဆက္ေတာ့မယ္ဆိုလွ်င္ အရင္ဆံုး လုပ္ရ မယ့္အခ်က္က Router မွ Console Port ကို (အသုံးမ်ားတာကေတာ့ Rj45 (8-pin)) ျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္တာပါ။ ထိုနည္းတူစြာ Auxiliary Port (AUX ) ျဖင့္လည္း ခ်ိတ္ဆက္လို႔ ရပါတယ္။ အမ်ားေသာအားျဖင့္ Router Console မ်ားတြင္ Username & Pass-word မပါ၀င္ေလ့ရွိပါ။ အခ်ိဳ႕ ေသာ Router မ်ားမွာေတာ့ User-name (cisco) ျဖစ္ၿပီး Password (cisco) အျဖစ္ Default ပါေလ့ ရွိပါသည္။

Router ထဲသုိ႔၀င္လွ်င္ သိရွိရမယ့္ CLI မ်ား

ႀကိဳးျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ၀င္ေရာက္ခဲ့လွ်င္ ပထမဆံုး Configcration Dialog မွာ Yes Or No လာေတာင္းပါလိမ့္မယ္။ ထိုေနရာတြင္ Yes ေပးလိုက္ ပါက Router မွတစ္ဆင့္ Step by Step လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္စြက္ ေပးရပါလိမ့္မည္။ အကယ္၍ No ေပးလိုက္ပါက Manual ကိုယ့္ဖာကိုယ္ ေနာက္မွ လိုအပ္တာေတြကို ျဖည့္စြက္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ထိုေနရာတြင္ Y သို႔မဟုတ္ N ေရြးေပးႏုိင္ပါတယ္။ N ကို ေရြးခဲ့မည္ ဆိုပါက Router ရဲ႕ User mode ျဖစ္ေသာ Router> ဆိုသည္မွာ ေပၚလာပါ လိမ့္မယ္။ ထို User Mode တြင္ Router Setting မ်ားကို ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲ ခြင့္ မရွိေပ။ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ား အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔အတြက္ Enable Command ကို အသံုးျပဳၿပီး Privileged exec mode ကို ေျပာင္းလဲေပးရ ပါမယ္။

Router > enable

Router# အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားပါလိမ့္မယ္။ # သေကၤတဆိုင္းမွာ Privileged mode အျဖစ္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ေတာ့ Config mode သုိ႔ ထပ္မံေျပာင္းလဲရပါဦးမယ္။

Router#Config

Router(config)# conifg အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိမွသာလွ်င္ ေျပာင္း လဲျခင္း ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

Router(config)#hostname YAT ယခု command အသံုးျပဳၿပီး Router Name ကို YAT ေနရာတြင္ ေျပာင္းလဲႏုိင္ပါတယ္။

YAT(config)#interface serial? ကို အသံုးျပဳၿပီး မိမိ Network interface(network ports)မ်ားကို ၾကည့္လို႔ရႏုိင္ပါတယ္။

မိမိအသံုးျပဳလုိေသာ Network Interface ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီးေနာက္

YAT(config)#int f0/0 int မွာ Interface ကို ၀င္ရန္ျဖစ္ၿပီး f0/0 မွာ နက္၀က္ကဒ္ရဲ႕ နံပါတ္ျဖစ္ပါတယ္။

YAT(config-int)# (config-int)# မွာ Interface ကို ေရာက္ရွိ ေနၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေရာက္ရွိေနေသာ Network Interface ကို IP Address ေပးရန္ အတြက္ ေအာက္ပါ command ကို အသံုးျပဳရပါမယ္။

IP Address က အရင္လာၿပီး Subnet က ေနာက္မွ ေပးရပါမယ္။

YAT(config-int)# ip address 172.67.0.34 255.255. 255.254

ထို႔ေနာက္ ထို Interface ကို No Shutdown လုပ္ရန္ လိုအပ္ပါလိမ့္ မယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Cisco Router မ်ားက Network Port ကို လာေရာက္ခ်ိတ္ဆက္႐ံုနဲ႔ ကြန္နက္ရွင္ မရေအာင္ Port ကို Shutdown ျပဳလုပ္ထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

YAT(config-int)# no shutdown ထုိကြန္မန္းသံုးၿပီးမွ ကြန္နက္ ရွင္ ရပါလိမ့္မယ္။

လုပ္ခဲ့တဲ့ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္မ်ားကို ျပန္ၿပီး ၾကည့္႐ႈလိုပါလွ်င္ -

YAT(config-int)#do show int f0/0 ျဖင့္ ၾကည့္႐ႈႏိုင္ပါတယ္။ Interface မွ ျပန္လည္ထြက္လိုလွ်င္ exit ကြန္မန္းကို အသံုးျပဳပါ။

YAT(config-int)#exit

YAT(config)# exit ကြန္မန္းသံုးလို႔ Config မုဒ္ထဲသို႔ ျပန္ လည္ေရာက္ရွိ သြားပါလိမ့္မယ္။ မိမိထြက္ခြာလိုေသာ mode မ်ားကို exit command (end command ကို config mode ထဲမွေတာ့ အသံုးျပဳႏုိင္) သံုးျပဳၿပီး ထြက္ႏိုင္ပါတယ္။

ထိုနည္းတူစြာ ျပန္လည္ျပီး User mode ကို ေျပာင္းလြဲလိုပါလွ်င္ Disble Command ကို သံုးၿပီး ေျပာင္းႏိုင္ပါသည္။

YAT#disble

YAT> User mode သို႔ ေရာက္ရွိပါလိမ့္မယ္။ ထိုမွတဆင့္ user mode မွ ထြက္ခြာလိုပါလွ်င္ log out command ကို အသံုးျပဳရပါလိမ့္မယ္။

စီဒီတြင္ ပါ၀င္ေသာ Cisco Packet Tracer ကို Install လုပ္ျပီး ထို ေဆာ့ဖ္၀ဲလ္ကို အသံုးျပဳၿပီး စမ္းသပ္ၾကည့္ပါက အဆင္ေျပနားလည္သြား ပါလိမ့္မယ္။